(4)    میدان چهارم فتوت است

فتوت  به جوانمردی و آزادگی زیستن است

« انهم فتیه آمنوا بربهم »

?      اقسام فتوت

ü      قسم اول با حق: خود را در بندگی خدا کوشیدن

ü      قسم دوم با خلق: دیگران را به عیبی که خود داری ، نیفکنی

ü      قسم سوم با خود: نفس بدیها را به صورت نیکی آراسته نکنی

v     قسم حق را سه نشانه است:

از جستن علم ملول نشوی

از یاد وی نیاسایی

صحبت با نیکان کنی

v     قسم خلق را سه نشانه است:

     آنچه از ایشان ندانی ، گمان نبری

     آنچه ندانی بپوشانی

     مومنان را شفیع باشی

v     قسم خود را سه نشانه است:

     باز جستن عیب خویش و عیب خویش را بد داری

     شکر نعمت بر خود بینی

     از ترس نیاسایی

(2)    میدان سوم انابت است

انابت  بازگشتن به حق است

« و ما یتذکر الا من ینیب »

?      اقسام انابت :

ü      انابت انبیاء (ص) که کسی را جز ایشان طاقت آن نیست

ü      انابت توحید که دشمنان را بازخواند

ü      انابت عارفان و آن بازگشتن بود در همه حال

v     انابت پیغمبران سه چیز است:

ترسگاری با بشارت آزادی

خدمت و استکانت با شرف نبوت

بار بالا کشیدن با دل پر شادی و مسرت

v     انابت توحید را سه نشانه است:

اقرار و یکتایی وی را پذیرفتن

فرمان وی را گردن نهادن

نهی وی را حرمت داشتن

v     انابت عارفان را سه نشانه است:

از معصیت دور بودن

از طاقت خجل بودن

در خلوت با حق انس داشتن

(2)     میدان دوم مروت است

مروت گم بودن است و در خود زیستن

« کونوا قوامین بالقسط »

v      ارکان مروت سه چیز است:

زندگانی کردن با خود به عقل ، با خلق به صبر ، با حق به نیاز

v      زندگانی کردن با خود به عقل سه نشانه است :

                   قدر خود بدانستن

                   اندازه کار خود دیدن

                  در خطر خود را حفاظت کردن و در خیر خویش بکوشیدن

v      زندگانی کردن با خلق به صبر سه نشانه است :

                  بتوانی از ایشان راضی بودن

                  عذرهای ایشان را بازجستن

                  داد ایشان را از توانی خود بدادن

v      زندگانی کردن با حق به نیاز سه نشانه است :

      هر چه از حق آید شکر واجب بران

                  هر چه برای حق کنی عذر واجب دیدن

با سلام و ارادت به حضرت دوست

بر آن شدم تا مراتب سیر و سلوک و پالایش روح و اخلاق را در قالب صد میدان خواجه عبداله انصاری به مرور ارائه دهم باشد که مقبول افتد

در این صد میدان هر مقام حاصل مقام قبلی میباشد و هر مقام دارای 10 درجه میباشد. لذا شامل هزار میدان می شود که از میدان توبه آغاز و بر مقام محبت و دوستی ختم می گردد.

اول آن راستی ، و میان مستی و آخر آن نیستی است.

در این مراتب شریعت و حقیقت در صحنه زندگانی به هم آمیخته تا هر که ظاهرا به آنها آراسته شود به برکت آن باطن او به حقیقت متجلی شود